Covid-19’un Tedarik Zincirini etkileyen diğer tehlikelerden farkı nedir?

COVİD-19’un Tedarik Zincirini etkileyen diğer tehlikelerden (deprem, fırtına, tsunami gibi doğa kaynaklı tehlikeler veya yangın, siber saldırı gibi sistem, süreç ve insan kaynaklı tehlikeler) farkı nedir?

Diğer tehlikeler, bir coğrafik bölge sınırlıyken COVİD-19, dünya genelini ve bütün ülkeleri etkiledi.

Diğer tehlikeler, birkaç sektörü etkilerken COVİD-19, mal ve hizmet üreten hemen hemen bütün sektörleri etkiledi.

Diğer tehlikeler, özellikle arzı (talepler ve ihtiyaçlar, başka kaynaklardan veya fabrikalardan veya tedarikçilerden sağlanabilir) etkilerken COVİD-19, hem arzı (taleplerin ve ihtiyaçların, başka kaynaklardan veya fabrikalardan veya tedarikçilerden sağlanması da zora girdi) hem de talebi (bazı mallar veya hizmetler için aşırı talep olması ve bazı mallara veya hizmetlere hiç talep olmaması) etkiledi.

Diğer tehlikeler, dünya genelinde finans yapısını etkilemezken COVİD-19, dünya genelinde finans (borsa, döviz, nakit akışı) yapısını etkiledi.

Diğer tehlikeler, “kısa dönemli” (birkaç gün veya hafta) etkili olurken ve bunun için kısa dönemli çözümler gerektirirken (sahra çadırları gibi) COVİD-19, “uzun dönemli” olacak gibi görünüyor (bir yıldan fazla) ve bunun için uzun dönemli çözümler, devreye alındı (sosyal mesafeli hayat, ofisten çalışma ve hatta fabrikalar, hastaneler gibi yeni tesisler açıldı.)

Doğa kaynaklı tehlikelerde “insan” katkısı yokken (örneğin kötü bina yapılması depremin sonuçlarında etkili olabilir) COVİD-19, “insan” davranışları (yemek tercihleri) ile başladı ve yayıldı ve “insani” davranışlar (birlikte olma, sohbet, gezme) ile yayılıyor.

Şirketlerin ve devletlerin, diğer tehlikelere karşı bir şekilde hazırlık planları (risk yönetimi) ve tecrübeleri olmasına rağmen COVİD-19 için böyle bir hazırlığın ve tecrübenin olmadığı (1918 İspanyol Gribi ama o zaman ki dünya ile bugünkü dünya, çok farklı) görüldü.

Yani COVİD-19, farklıydı ve iyi bir tecrübe oldu (umarım).

NOT: Bu yazı, https://www.mmh.com/article/supply_chain_disruptions_and_covid_19_how_to_respond linkinde yer alan “What is different about Covid-19 from other supply chain disruptions? yazıdan esinlenerek yazıldı.